Na haneyya na ghātaye = na pahareyya na paharāpeyya (Bản chú giải)

1. Người hành đúng theo lời thực tiễn này, dầu còn tại thế, cũng được xem như đã đắc quả Niết-bàn.

1. Trong câu kệ này, người chăn bò giống như tuổi già và sự chết. Bò như đời sống. Và đồng cỏ như cái chết, phía bên kia đời sống.

1.- Những người vô hại và không gậy gộc - là chư vị A-La-Hán vô tội và không có khí giới.

2.- Ðau đớn nhức nhối - có thể làm chết được.

3.- Tài sản bị tiêu diệt - như buôn bán lỗ lã, mất tiền của, v.v...

1.- Ðến ngày nay, ở Ấn Ðộ vẫn còn tồn tại nhiều hình thức khổ hạnh. Lớp dơ dáy bên ngoài được vài người xem là dấu hiệu của bậc Thánh Nhơn. Ðức Phật không chấp nhận hình thức khổ hạnh khắt khe chỉ nhắm vào bề ngoài. Các Hội viên của Giáo hội những người sống độc thân mà Ngài sáng lập đi theo một con đường ở khoảng giữa Trung đạo - tránh hai cực đoan, một là khổ hạnh và đàng khác là lợi dưỡng. Giản dị, khiêm tốn, và tự ý nghèo là những đặc tánh chánh yếu của chư vị Tỳ-khưu, ngang hàng với lối sống sạch sẽ.

2.- Có người xem đầu tóc thắt bính, không bao giờ gội, là dấu hiệu của bậc thánh.

3.- Những người không bao giờ súc miệng đánh răng, và bôi bùn vào mình cho dơ.

4.- Chỉ nhịn đói suông không thể làm cho con người trở nên trong sạch. Các thầy Tỳ-khưu cũng nhịn ăn mỗi ngày, từ đúng ngọ đến sáng sớm hôm sau.

5.- Nằm dưới đất, không nằm giường. Các vị Tỳ-khưu cũng không nằm giường đẹp, giường cao.

6.- Cát bụi lắm lem - vì không tắm rửa.

7.- Hiện nay cũng còn những người lấy tro bôi vào người làm cho mình mẩy dơ dáy

8.- Cố gắng ngồi xổm - Ði cũng vậy, không đứng xổng người mà chỉ ngồi chồm hổm rồi nhạy nhảy để di chuyển, cũng không nằm ngồi như người thường.

9.- Hoài nghi - Không có niềm tin nơi Phật, Pháp, Tăng.

1.- Niyata - Bốn thánh đạo là Tu-Ðà-Huờn (Sotāpatī, Nhập Lưu), Tư-Ðà-Hàm (Sakadāgāmi, Nhứt Lai), A-Na-Hàm (Anāgāmi, Bất Lai) và A-La-Hán (Arahatta, Ứng Cúng).

2.- Bà Rhys Davids: "Bước vào Thượng Ðế", một câu rất lầm lạc, hoàn toàn xa lạ với tinh thần Phật giáo. Chú thích của bản chú giải là setthacariya, phẩm hạnh tối thượng.

3.- Tuyệt đối ôn hòa, không gây tổn hại bất luận chúng sanh nào.

4.- Bà-La-Môn - vì đã thanh lọc mọi nhiễm ô.

5.- Sa-môn - vì không còn chút bợn nhơ nào trong tâm.

6.- Tỳ-khưu - vì đã tận diệt mọi dục vọng.

7.- Một vị đại thần có việc sầu muộn, ăn mặc lộng lẫy, ngồi trên lưng voi nghe Ðức Phật giảng Pháp và đắc quả A-La-Hán. Cùng lúc ấy ông cũng chết luôn. Ðức Phật khuyên các tín đồ hãy đảnh lễ vị ấy theo hàng A-La-Hán. Khi các thầy Tỳ-khưu hỏi làm sao một vị đại thần ăn mặc lộng lẫy như vậy có thể đắc quả A-La-Hán, Ðức Phật đọc câu kệ trên, dạy rằng sự trong sạch đến với ta từ bên trong chớ không phải từ ngoài vào. Ðối chọi hẳn với câu trước câu này diễn đạt rõ ràng quan điểm của Phật giáo về đặc tánh thánh. Không phải cái hào nhoáng bề ngoài, mà chính sự thanh tịnh bên trong, là chánh yếu.

a) Thần thông (Iddhividha), b) Thiên nhĩ (Dibba-sota), c) Tha tâm thông (Cetopariya ñāna là tri kiến do đó hiểu rõ tâm của người khác), d) Thiên nhãn (Dibba-cakkhu), e) Túc mạng minh (Pubbe nivāsanussati, là tri kiến đo đó hiểu rõ những tiền kiếp, của mình và của tất cả chúng sanh), f) Lậu tận minh (Asavakkhaya, tận diệt các hoặc lậu, hay pháp trầm luân), g) Minh sát tuệ (Vipassanā) và h) Hóa tâm minh, (Manomayiddhi, tạo những hình ảnh trong tâm người khác).

Thu thúc trong gió lạnh, thu thúc lục căn, ẩm thực tiết độ, giữ tâm luôn luôn giác tỉnh, niềm tin chơn chánh, hổ thẹn trước điều ác, sợ hãi trước điều ác, nghe nhiều học rộng, tinh tấn, chánh niệm, và bốn từng thiền.

1.- Xem Chú thích câu 80