PHẬT GIÁO NGUYÊN THỦY
THERAVĀDA

CẨM NANG QUY Y TAM BẢO
(TISARAṆA)

 ÂN ĐỨC TAM BẢO
(RATANATTAYAGUṆA)

Ân đức Tam Bảo là:

Ân đức Phật Bảo (Buddhaguṇa)
Ân đức Pháp Bảo (Dhammaguṇa)
Ân đức Tăng Bảo (Saṃghaguṇa)

Ân đức Phật Bảo có 9 Ân đức gọi là 9 Ân đức Phật.
Ân đức Pháp Bảo có 6 Ân đức gọi là 6 Ân đức Pháp.
Ân đức Tăng Bảo có 9 Ân đức gọi là 9 Ân đức Tăng.

Ân đức Tam Bảo đó là 9 Ân đức Phật, 6 Ân đức Pháp và 9 Ân đức Tăng là đối tượng chính của phép quy y Tam Bảo đối với hạng phàm nhân tại gia. Cho nên, người nào có đức tin trong sạch nơi Tam Bảo, có ý nguyện muốn làm lễ thọ phép quy y Tam Bảo cho được thành tựu, để trở thành người cận sự nam, hoặc cận sự nữ trong giáo pháp của Đức Phật Gotama; trước tiên người ấy cần phải học hỏi, hiểu rõ ý nghĩa 9 Ân đức Phật, 6 Ân đức Pháp và 9 Ân đức Tăng thuộc lòng trong tâm của mình.

ÂN ĐỨC PHẬT BẢO (BUDDHAGUṆA)

Ân đức Phật Bảo là vô cùng vi tế, sâu sắc, rộng lớn, vô lượng vô biên, không sao kể xiết. Tuy vậy, trong bài kinh Dhajaggasutta Đức Phật dạy niệm 9 Ân đức Phật Bảo như sau:

“Itipi so Bhagavā Arahaṃ, Sammāsambuddho, Vijjācaraṇasampanno, Sugato, Lokavidū, Anuttaro purisadammasāratthi, Satthādevamanussānaṃ, Buddho, Bhagavā” [1].

Ý nghĩa 9 Ân đức Phật

1) Arahaṃ: Đức Arahán là Bậc cao thượng có thân khẩu ý hoàn toàn trong sạch và thanh tịnh, xứng đáng thọ nhận sự lễ bái cúng dường của chư thiên, phạm thiên và nhân loại.

2) Sammāsambuddho: Đức Chánh Đẳng Giác là Bậc tự mình chứng ngộ chân lý Tứ Thánh Đế, chứng đắc 4 Thánh Đạo - 4 Thánh Quả và Niết Bàn, diệt đoạn tuyệt mọi phiền não, mọi tham ái, mọi ác pháp không còn dư sót, đầu tiên trong toàn cõi thế giới chúng sinh; đặc biệt diệt được mọi tiền khiên tật, trở thành Đức Phật Chánh Đẳng Giác, độc nhất vô nhị.

3) Vijācaraṇasampanno: Đức Minh Hạnh Túc là Bậc có đầy đủ Tam Minh, Bát Minh và 15 Đức Hạnh cao thượng.

4) Sugato: Đức Thiện Ngôn là Bậc thuyết pháp chân lý đem lại lợi ích thật sự cho chúng sinh.

5) Lokavidū: Đức Thông Suốt Tam Giới là Bậc thấy rõ, biết rõ chúng sinh thế giới, cõi thế giới, pháp hành thế giới.

6) Anuttaro purisadammasārathi: Đức Vô Thượng giáo hóa chúng sinh là Bậc giáo huấn chúng sinh cải tà quy chánh, cải ác làm thiện, từ hạng phàm nhân lên bậc Thánh Nhân.

7) Satthādevamanussānam: Đức Thiên Nhân Sư là Bậc Thầy của chư thiên, chư phạm thiên, nhân loại...

8) Buddho: Đức Phật là Bậc tự mình chứng ngộ chân lý Tứ Thánh Đế, chứng đắc 4 Thánh Đạo - 4 Thánh Quả và Niết Bàn đầu tiên trong toàn cõi thế giới chúng sinh, trở thành Đức Phật Chánh Đẳng Giác độc nhất vô nhị, rồi Ngài thuyết pháp giáo huấn chúng sinh có duyên lành cũng chứng ngộ chân lý Tứ Thánh Đế y theo Ngài (cũng chứng đắc 4 Thánh Đạo - 4 Thánh Quả và Niết Bàn tùy theo năng lực ba-la-mật và hạnh nguyện của mỗi chúng sinh).

9) Bhagavā: Đức Thế Tôn là Bậc có 6 Ân đức đặc biệt do đầy đủ trọn vẹn 30 pháp hạnh ba-la-mật của Ngài. [2]

9 Ân đức Phật này là đối tượng của phép quy y Phật Bảo.

Khi người cận sự nam, cận sự nữ đọc câu thọ phép quy y Phật rằng:

“Buddhaṃ saranaṃ gacchāmi” - Con đem hết lòng thành kính xin quy y Phật, với đại thiện tâm hợp với trí tuệ có đối tượng 9 Ân đức Phật.

ÂN ĐỨC PHÁP BẢO (DHAMMAGUṆA)

Ân đức Pháp Bảo là vô cùng vi tế, sâu sắc, rộng lớn, vô lượng vô biên, không sao kể xiết. Tuy vậy, trong bài kinh Dhajaggasutta Đức Phật dạy niệm 6 Ân đức Pháp Bảo như sau:

“Svākkhāto Bhagavatā dhammo, Sandiṭṭhiko, Akāliko, Ehipassiko, Opaneyyiko, Paccattaṃ veditabbo viññūhi” [3].

Ý nghĩa 6 Ân đức Pháp

1) Svākkhāto dhammo: Pháp gồm có 10 chánh pháp mà Đức Phật đã thuyết giảng hoàn hảo phần đầu, phần giữa, phần cuối, có ý nghĩa đầy đủ, văn chương trong sáng, rõ ràng và thanh tịnh.

10 chánh pháp là:

- Pháp học chánh pháp.
- 9 pháp Siêu tam giới (4 Thánh Đạo + 4 Thánh Quả + 1 Niết Bàn).

2) Sandiṭṭhiko dhammo: Chánh pháp gồm 9 pháp Siêu tam giới mà chư Thánh Nhân đã chứng đắc 4 Thánh Đạo – 4 Thánh Quả và Niết Bàn nào, rồi tự thấy, tự biết bằng trí tuệ của mình.

3) Akāliko dhammo: Chánh pháp đó là 4 Thánh Đạo cho quả tương xứng 4 Thánh Quả không có thời gian ngăn cách, nghĩa là sau khi chứng đắc Thánh Đạo nào liền cho Thánh Quả ấy sau một sát-na tâm diệt rồi sinh.

4) Ehipassiko dhammo: Chánh pháp đó là 9 pháp Siêu tam giới thuộc Chân nghĩa pháp rất trong sạch và thanh tịnh, nên dám mời đến để chứng kiến, để thực chứng, thực đắc.

5) Opaneyyiko dhammo: Chánh pháp đó là 9 pháp Siêu tam giới là pháp nên hướng tâm chứng đắc trước tiên, để mong giải thoát khổ tử sinh luân hồi trong ba giới bốn loài.

6) Paccattaṃ veditabbo viññūhi dhammo: Chánh pháp đó là 9 pháp Siêu tam giới mà chư bậc thiện trí Thánh Nhân đã chứng đắc rồi, tự mình biết rõ, tự mình nhập Thánh Quả hưởng an lạc Niết Bàn tịch tịnh [4].

6 Ân đức Pháp này là đối tượng của phép quy y Pháp Bảo.

Khi người cận sự nam, cận sự nữ đọc câu thọ phép quy y Pháp rằng:

“Dhammaṃ saranaṃ gacchāmi” - Con đem hết lòng thành kính xin quy y Pháp, với đại thiện tâm hợp với trí tuệ có đối tượng 6 Ân đức Pháp.

ÂN ĐỨC TĂNG BẢO (SAṂGHAGUṆA)

Ân đức Tăng Bảo là vô cùng vi tế, sâu sắc, rộng lớn, vô lượng vô biên, không sao kể xiết. Tuy vậy, trong bài kinh Dhajaggasutta Đức Phật dạy niệm 9 Ân đức Tăng Bảo như sau:

“Suppaṭipanno Bhagavato sāvakasaṃgho. Ujuppaṭipanno Bhagavato sāvakasaṃgho. Ñāyappaṭipanno Bhagavato sāvakasaṃgho. Sāmīcippaṭipanno Bhagavato sāvakasaṃgho. Yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭhapurisapuggalā esa Bhagavato sāvakasaṃgho Āhuneyyo, Pāhuneyyo, Dakkhiṇeyyo, Añjalikaraṇīyo, Anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa” [5].

Ý nghĩa 9 Ân đức Tăng

1) Suppaṭipanno: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc đã hành nghiêm chỉnh đúng theo lời giáo huấn của Đức Phật.

2) Ujuppaṭipanno: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc đã hành trung thực đúng theo pháp hành Trung Đạo, không quanh co lầm lạc.

3) Ñāyappaṭipanno: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc đã hành theo pháp hành Bát Chánh Đạo, chứng ngộ Niết Bàn, giải thoát khổ tử sinh luân hồi trong ba giới bốn loài.

4) Sāmīcippaṭipanno: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc đã hành giới-định-tuệ đúng đắn xứng đáng để chúng sinh tôn kính lễ bái cúng dường.

Cattāri purisayugāni atthapurisapuggalā: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn có 4 đôi thành 8 bậc Thánh (tính theo tâm Siêu tam giới).

Chư Thánh Thanh Văn có 4 đôi:

- Nhập Lưu Thánh Đạo ® Nhập Lưu Thánh Quả
- Nhất Lai Thánh Đạo ® Nhất Lai Thánh Quả
- Bất Lai Thánh Đạo ® Bất Lai Thánh Quả
- Arahán Thánh Đạo ® Arahán Thánh Quả

Chư Thánh Thanh Văn có 8 bậc Thánh: 4 Thánh Đạo + 4 Thánh Quả

Nhập Lưu Thánh Đạo
Nhất Lai Thánh Đạo
Bất Lai Thánh Đạo
Arahán Thánh Đạo

Nhập Lưu Thánh Quả
Nhất Lai Thánh Quả
Bất Lai Thánh Quả
Arahán Thánh Quả

5) Āhuneyyo: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc xứng đáng thọ nhận những thứ vật dụng mà thí chủ từ phương xa đem đến cúng dường quý Ngài, để mong được quả báu lớn.

6) Pāhuneyyo: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc xứng đáng thọ nhận những thứ vật dụng mà thí chủ dành cho những vị khách quý như quý Ngài.

7) Dakkhiṇeyyo: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc xứng đáng thọ nhận những thứ vật dụng mà thí chủ có đức tin trong sạch nơi Tam Bảo, tin nghiệp và quả của nghiệp, đem dâng cúng đến quý Ngài, để mong được quả báu tốt lành cho mình và những người thân quyến.

8) Añjalikaraṇīyo: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc xứng đáng cho chúng sinh chắp tay cung kính lễ bái cúng dường.

9) Anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa: Chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Thế Tôn là phước điền cao thượng của chúng sinh không đâu sánh được [6].

9 Ân đức Tăng này là đối tượng của phép quy y Tăng Bảo.

Khi người cận sự nam, cận sự nữ đọc câu thọ phép quy y Tăng rằng:

“Saṃghaṃ saranaṃ gacchāmi”.

Con đem hết lòng thành kính xin quy y Tăng, với đại thiện tâm hợp với trí tuệ có đối tượng 9 Ân đức Tăng.

Người đệ tử khi đọc câu thọ phép quy y Phật với đại thiện tâm hợp với trí tuệ có 9 Ân đức Phật làm đối tượng; khi đọc câu thọ phép quy y Pháp với đại thiện tâm hợp với trí tuệ có 6 Ân đức Pháp làm đối tượng; khi đọc câu thọ phép quy y Tăng với đại thiện tâm hợp với trí tuệ có 9 Ân đức Tăng làm đối tượng. Sở dĩ Ân đức Tam Bảo hiện rõ trong tâm là vì, người đệ tử đã học hỏi hiểu rõ, ghi nhớ thuộc lòng Ân đức Tam Bảo từ trước rồi. Cho nên khi người đệ tử nhắc lại Buddhaṃ, đồng thời 9 Ân đức Phật hiện rõ trong tâm; nhắc lại Dhammaṃ, đồng thời 6 Ân đức Pháp hiện rõ trong tâm; nhắc lại Saṃghaṃ, đồng thời 9 Ân đức Tăng hiện rõ trong tâm.

-ooOoo-