| Trang gốc |
Trang web BuddhaSasana |
VU Times font |
SUTTANTAPIṬAKE KHUDDAKANIKĀYASSA
TẠNG KINH - TIỂU BỘBUDDHAVAṂSO
PHẬT SỬ-ooOoo-
EKĀDASAMO SUMEDHABUDDHAVAṂSO
XI. LỊCH SỬ ĐỨC PHẬT SUMEDHA
***
[12]
Padumuttarassa aparena - sumedho nāma nāyako
durāsado uggatejo - sabbalokuttamo jino. (1)
Sau (đức Phật) Padumuttara, có bậc Lãnh Đạo tên Sumedha là đấng Chiến Thắng tối thượng của toàn thể thế giới, có oai lực nỗi bật, khó thể đạt đến.
Pasannanetto sumukho - brahā uju patāpavā
hitesī sabbasattānaṃ - bahū mocesi bandhanā. (2)
Có cặp mắt an tịnh, khuôn mặt đầy đặn, (thân hình) cao lớn, ngay thẳng, hùng dũng, là người tầm cầu lợi ích cho tất cả chúng sanh, (vị ấy) đã giúp cho nhiều người thoát khỏi sự trói buộc.
Yadā buddho pāpuṇitvā - kevalaṃ bodhimuttamaṃ
sudassanamhi nagare - dhammacakkaṃ pavattayi. (3)
Khi đã thành tựu toàn vẹn quả vị Giác Ngộ tối thượng, đức Phật đã chuyển vận bánh xe Chánh Pháp ở tại thành phố Sudassana.
Tassāpi abhisamayā tīṇi - ahesuṃ dhammadesane
koṭisatasahassānaṃ - paṭhamābhisamayo ahu. (4)
Trong việc thuyết giảng Giáo Pháp của vị ấy, cũng đã có ba sự lãnh hội. Sự lãnh hội lần thứ nhất là của một trăm ngàn koṭi.
Punāparaṃ kumbhakaṇṇaṃ - yakkhañca damayī jino
navutikoṭisahassānaṃ - dutiyābhisamayo ahu. (5)
Hơn nữa vào lần khác, đấng Chiến Thắng đã thuần phục Dạ-xoa Kumbhakaṇṇa. Đã có sự lãnh hội lần thứ nhì là của chín chục ngàn koṭi (chín trăm tỷ).
Punāparaṃ amitayaso - catusaccaṃ pakāsayi
asītikoṭisahassānaṃ - tatiyābhisamayo ahu. (6)
Hơn nữa vào lần khác, bậc có danh tiếng vô hạn đã giảng giải về bốn Chân Lý. Đã có sự lãnh hội lần thứ ba là của tám chục ngàn koṭi (tám trăm tỷ).
Sannipātā tayo āsuṃ - sumedhassa mahesino
khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ - santacittāna tādinaṃ. (7)
Bậc Đại Ẩn Sĩ Sumedha đã có ba lần tụ hội gồm các vị Lậu Tận không còn ô nhiễm có tâm thanh tịnh như thế ấy.
Sudassanamhi nagare - upagañchi jino yadā
tadā khīṇāsavā bhikkhū - samiṃsu satakoṭiyo. (8)
Vào lúc đấng Chiến Thắng ngự đến thành phố Sudassana, khi ấy một trăm koṭi (một tỷ) vị tỳ khưu là các bậc Lậu Tận đã tụ hội lại.
Punāparaṃ devakūṭe - bhikkhūnaṃ kaṭhinatthate
tadā navutikoṭīnaṃ - dutiyo āsi samāgamo. (9)
Hơn nữa vào lần khác, lúc tiến hành lễ Kaṭhina cho các vị tỳ khưu ở tại Devakūṭa, khi ấy đã có cuộc hội tụ thứ nhì của chín chục koṭi vị.
Punāparaṃ dasabalo - yadā carati cārikaṃ
tadā asītikoṭīnaṃ - tatiyo āsi samāgamo. (10)
Hơn nữa vào lần khác, vào lúc đấng Thập Lực đi du hành, khi ấy đã có cuộc hội tụ thứ ba của tám chục koṭi vị.
Ahantena samayena - uttaro nāma māṇavo
asītikoṭiyo mayhaṃ - ghare sanniccitaṃ dhanaṃ. (11)
Vào lúc bấy giờ, ta là người thanh niên bà-la-môn tên Uttara. Tài sản đã được tích lũy trong nhà của ta là tám mươi koṭi (tám trăm triệu).
Kevalaṃ sabbaṃ datvāna - sasaṅghe lokanāyake
saraṇaṃ tassa upagañchiṃ - pabbajjaṃ abhirocayiṃ. (12)
Sau khi đã cúng dường toàn bộ tất cả đến đấng Lãnh Đạo Thế Gian cùng với hội chúng (tỳ khưu), ta đã đi đến nương nhờ vị ấy và đã hứng thú với việc xuất gia.
Sopi maṃ tadā byākāsi - karonto anumodanaṃ
tiṃsakappasahassamhi - ayaṃ buddho bhavissati. (13)
Khi ấy, trong khi thể hiện sự tùy hỷ (phước báu) vị ấy cũng đã chú nguyện cho ta rằng: “Trong ba chục ngàn kiếp, người này sẽ trở thành vị Phật.
Ahu kapilavhayā rammā - nikkhamitvā tathāgato
padhānaṃ padahitvāna - katvā dukkarakārikaṃ. (14a)
Sau khi rời khỏi (thành phố) xinh đẹp tên là Kapila, đức Như Lai ra sức nỗ lực và thực hiện hành động khó thực hành được (khổ hạnh).
Ajapālarukkhamūlasmiṃ - nisīditvā tathāgato
tattha pāyāsaṃ paggayha - nerañjaramupehiti.
Sau khi ngồi xuống ở cội cây của những người chăn dê, đức Như Lai nhận lấy món cơm sữa ở tại nơi ấy rồi đi đến Nerañjarā (Ni-liên-thiền).
Nerañjarāya tīramhi - pāyāsaṃ adi so jino
paṭiyattavaramaggena - bodhimūlamhi ehiti.
Ở tại bờ sông Nerañjarā, đấng Chiến Thắng ấy hưởng dụng món cơm sữa rồi đi đến cội cây Bồ Đề bằng đạo lộ cao quý đã được dọn sẵn.
Tato padakhiṇaṃ katvā - bodhimaṇḍaṃ anuttaraṃ
assattharukkhamūlamhi - bujjhissati mahāyaso.
Kế đó, sau khi nhiễu quanh khuôn viên của cội Bồ Đề tối thắng, vị có danh tiếng vĩ đại sẽ được giác ngộ ở tại cội cây Assattha.
Imassa janikā mātā - māyā nāma bhavissati
pitā suddhodano nāma - ayaṃ hessati gotamo.
Người mẹ sanh ra vị này sẽ có tên là Māyā. Người cha tên là Suddhodana. Vị này sẽ là Gotama.
Anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā
kolito upatisso ca - aggā hessanti sāvakā
ānando nāmupaṭṭhāko - upaṭṭhissatimaṃ jinaṃ.
Kolita và Upatissa không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh sẽ là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả tên là Ānanda sẽ phục vụ đấng Chiến Thắng này.
Khemā uppalavaṇṇā ca - aggā hessanti sāvikā
anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā.
Khemā và Uppalavaṇṇā sẽ là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu, không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh.
Bodhi tassa bhagavato - assatthoti pavuccati.
citto ca hatthāḷavako - aggā hessantupaṭṭhakā.
Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi tên là ‘Assattha.’ Citta và Haṭṭhāḷavaka sẽ là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu.
Nandamātā ca uttarā - aggā hessantupaṭṭhikā
āyu vassasataṃ tassa - gotamassa yasassino.
Nandamātā và Uttarā sẽ là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu. Tuổi thọ (vào thời) của vị Gotama có danh tiếng ấy là một trăm năm.”
Idaṃ sutvāna vacanaṃ - asamassa mahesino
āmoditā naramarū - buddhavījaṅkuro ayaṃ.
Sau khi nghe được lời nói này của bậc Đại Ẩn Sĩ không ai sánh bằng, chư thiên và nhân loại mừng rỡ (nghĩ rằng): “Vị này là chủng tử mầm mống của chư Phật.”
Ukkuṭṭhisaddā vattanti - apphoṭenti hasanti ca
katañjalī namassanti - dasasahassī sadevakā.
Mười ngàn thế giới luôn cả chư thiên thốt lên những tiếng reo hò, vỗ tay, nở nụ cười, chắp tay cúi lạy (nói rằng):
Yadimassa lokanāthassa - virajjhissāma sāsanaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ.
“Nếu chúng tôi thất bại với lời giáo huấn của đấng Lãnh Đạo Thế Gian này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.
Yathā manussā nadiṃ tarantā - paṭititthaṃ virajjhiya
heṭṭhā titthaṃ gahetvāna - uttaranti mahānadiṃ.
Giống như những người đang băng ngang giòng sông không đạt được bến bờ đối diện, họ vượt qua giòng sông rộng lớn sau khi đạt được bến bờ ở bên dưới.
Evameva mayaṃ sabbe - yadi muñcāmimaṃ jinaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ. (14b)
Tương tợ y như thế, nếu tất cả chúng tôi lỡ dịp với đấng Chiến Thắng này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.”
Tassāpi vacanaṃ sutvā - bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ
uttariṃ vattamadhiṭṭhāsī - dasapāramipūriyā. (15)
Nghe được lời nói của vị ấy, ta đã tăng thêm niềm tín tâm. Ta đã quyết định sự thực hành tối thắng để làm tròn đủ sự toàn hảo về mười pháp.
Suttantaṃ vinayañcāpi - navaṅgasatthusāsanaṃ
sabbaṃ pariyāpuṇitvāna - sobhayiṃ jinasāsanaṃ. (16)
Sau khi học tập toàn bộ Kinh và luôn cả Luật tức là Giáo Pháp của bậc Đạo Sư gồm chín thể loại, ta đã làm rạng rỡ Giáo Pháp của đấng Chiến Thắng.
Tatthappamatto viharanto - nisajjaṭṭhānacaṅkame
abhiññāpāramiṃ patvā - brahmalokamagañchihaṃ. (17)
Trong khi sống không xao lãng trong Giáo Pháp ấy trong khi ngồi, đứng, đi kinh hành, sau khi làm toàn hảo các thắng trí, ta đã đạt đến thế giới của Phạm Thiên.
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ - sudatto nāma khattiyo
sudattā nāma janikā - sumedhassa mahesino. (18)
Thành phố có tên là Sudassana, vị vua dòng sát-đế-lỵ tên là Sudatta, người mẹ của bậc Đại Ẩn Sĩ Sumedha tên là Sudattā.
Navavassasahassāni - agāraṃ ajjhāvasi so
sucando kañcano sirivaḍḍho - - tayo pāsādamuttamā. (19)
Vị ấy đã sống đời sống gia đình trong chín ngàn năm. Có ba tòa lâu đài tuyệt vời là Sucanda, Kañcana, và Sirivaḍḍha.
Tisoḷasasahassāni - nāriyo samalaṅkatā
sumanā nāma sā nārī - punabbo nāma atrajo. (20)
Có ba lần mười sáu ngàn (bốn mươi tám ngàn) phụ nữ được trang điểm. Nữ nhân ấy (người vợ) tên là Sumanā. Con trai tên là Punabba.
Nimitte caturo disvā - hatthiyānena nikkhami
anūnakaṃ aḍḍhamāsaṃ - padhānaṃ padahī jino. (21)
Sau khi nhìn thấy bốn điều báo hiệu, đấng Chiến Thắng đã ra đi bằng phương tiện voi và đã ra sức nỗ lực tám tháng không thiếu sót.
Brahmunā yācito santo - sumedho lokanāyako
vattacakko mahāvīro - sudassanuyyānamuttame. (22)
Được đấng Phạm Thiên thỉnh cầu, vị Lãnh Đạo Thế Gian, đấng Đại Hùng Sumedha, có bánh xe (Chánh Pháp) đã được chuyển vận ở tại công viên Sudassana tuyệt vời.
Saraṇo ca sabbakāmo ca - ahesuṃ aggasāvakā
sāgaro nāmupaṭṭhāko - sumedhassa mahesino. (23)
Saraṇa và Sabbakāma đã là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả của bậc Đại Ẩn Sĩ Sumedha tên là Sāgara.
Rāmā ceva surāmā ca - ahesuṃ aggasāvikā
bodhi tassa bhagavato - nimbarukkhoti pavuccati. (24)
Rāmā và luôn cả Surāmā đã là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu. Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi tên là “Cây Nimba.”
Uruvelā ceva yasavā ca - ahesuṃ aggupaṭṭhakā
yasā nāma sirivā ca - ahesuṃ aggupaṭṭhikā. (25)
Uruvelā và luôn cả Yasavā đã là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu. Yāsā và Sirivā đã là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu.
Aṭṭhāsītiratanāni - accuggato mahāmuni
obhāseti disā sabbā - cando tāragaṇe yathā. (26)
Cao tám mươi tám ratana (22 mét), bậc Đại Hiền Triết chiếu sáng tất cả các phương tương tợ như mặt trăng ở giữa tập thể các vì sao.
Cakkavattimaṇi nāma - yathā tapati yojanaṃ
tatheva tassa ratanaṃ - samantā pharati yojanaṃ. (27)
Giống như viên ngọc ma-ni của vị Chuyển Luân Vương chiếu sáng một do tuần, tương tợ y như thế, ngọc quý[1] của vị ấy tỏa sáng một do-tuần ở xung quanh.
Navutivassasahassāni - āyu vijjati tāvade
tāvatā tiṭṭhamāno so - tāresi janataṃ bahuṃ. (28)
Tuổi thọ được biết là kéo dài đến chín chục ngàn năm. Trong khi tồn tại đến chừng ấy, vị ấy đã giúp cho nhiều chúng sanh vượt qua.
Tevijjā chaḷabhiññāhi - balappattehi tādihi
samākulamidaṃ āsi - arahantehi sāsanaṃ. (29)
Giáo Pháp này đã được hưng thịnh nhờ vào các vị A-la-hán đã thành tựu tam minh, sáu thắng trí, và năng lực như thế ấy.
Tepi sabbe amitayasā - vippamuttā nirūpadhī
ñāṇālokaṃ dassayitvā - nibbutā te mahāyasā. (30)
Tất cả các vị ấy đều có danh tiếng vô hạn, đã được giải thoát, không còn tái sanh. Sau khi thị hiện ánh sáng của trí tuệ, tất cả các vị có danh tiếng lớn lao ấy đã Niết Bàn.
Sumedho jinavaro buddho - medhārāmamhi nibbuto
dhātuvitthārikaṃ āsi - tesu tesu padesatoti. (31)
Đức Phật, đấng Chiến Thắng cao quý Sumedha đã Niết Bàn tại tu viện Medha. Đã có sự phân tán xá-lợi từ xứ sở ấy đến khắp các nơi.
Sumedhabuddavaṃso ekādasamo.
Lịch sử đức Phật Sumedha là phần thứ mười một.
DVĀDASAMO SUJĀTABUDDHAVAṂSO
XII. LỊCH SỬ ĐỨC PHẬT SUJĀTA
***
[13]
Tattheva maṇḍakappamhi - sujāto nāma nāyako
sīhahanu usabhakkhandho - appameyyo durāsado. (1)
Cũng chính trong kiếp Maṇḍa ấy,[2] có vị Lãnh Đạo tên Sujāta là có hàm sư tử, vai rộng, không thể đo lường, khó thể đạt đến.
Candova vimalo suddho - sataraṃsīva patāpavā
evaṃ sobhati sambuddho - jalanto siriyā sadā. (2)
Không bợn nhơ và tinh khiết như mặt trăng, huy hoàng như mặt trời, luôn chói sáng với sự vinh quang, đấng Toàn Giác rạng rỡ như thế ấy.
Pāpuṇitvāna sambuddho - kevalaṃ bodhimuttamaṃ
sumaṅgalamhi nagare - dhammacakkaṃ pavattayi. (3)
Sau khi thành tựu toàn vẹn quả vị Giác Ngộ tối thượng, đấng Toàn Giác đã chuyển vận bánh xe Chánh Pháp ở tại thành phố Sumaṅgala.
Desento pavaraṃ dhammaṃ - sujāto lokanāyako
asītikoṭī abhisamiṃsuṃ - paṭhame dhammadesane. (4)
Trong khi đấng Lãnh Đạo Thế Gian Sujāta thuyết giảng Giáo Pháp cao quý vào dịp thuyết giảng Giáo Pháp lần thứ nhất, tám mươi koṭi (tám trăm triệu) đã lãnh hội.
Yadā sujāto amitayaso - deve vassamupāgami
sattatiṃsasatasahassānaṃ - dutiyābhisamayo ahu. (5)
Khi vị có danh tiếng vô lượng Sujāta vào mùa (an cư) mưa ở cõi trời, đã có sự lãnh hội lần thứ nhì là của ba mươi bảy trăm ngàn (ba triệu bảy trăm ngàn).
Yadā sujāto asamo - upagañchi pitusantikaṃ
saṭṭhisatasahassānaṃ - tatiyābhisamayo ahu. (6)
Vào lúc (đức Phật) Sujāta, bậc không ai sánh bằng, đi đến gặp người cha, đã có sự lãnh hội lần thứ ba là của sáu mươi trăm ngàn (sáu triệu).
Sannipātā tayo āsuṃ - sujātassa mahesino
khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ - santacittāna tādinaṃ. (7)
Bậc Đại Ẩn Sĩ Sujāta đã có ba lần tụ hội gồm các vị Lậu Tận không còn ô nhiễm, có tâm thanh tịnh như thế ấy.
Abhiññābalappattānaṃ - appattānaṃ bhavābhave
saṭṭhisatasahassāni - paṭhamaṃ sannipatiṃsu te. (8)
Trong số các vị đã đạt được năng lực của các thắng trí, không còn tái sanh vào cõi này cõi khác, các vị ấy (với số lượng) sáu trăm ngàn đã tụ hội lại là lần thứ nhất.
Punāparaṃ sannipāte - tidivorohaṇe jine
paññāsasatasahassānaṃ - dutiyo āsi samāgamo. (9)
Vào lần khác nữa, trong cuộc tụ hội vào dịp đấng Chiến Thắng từ cõi trời hạ thế, đã có cuộc hội tụ lần thứ nhì của năm chục trăm ngàn (năm triệu) vị.
Upasaṅkamma naravusabhaṃ - tassa yo aggasāvako
catūhi satasahassehi - sambuddhaṃ upasaṅkami. (10)
Vị Thinh Văn hàng đầu của vị ấy, khi đi đến gặp đấng Nhân Ngưu bậc Toàn Giác, đã đi đến với bốn trăm ngàn vị (là lần thứ ba).
Ahantena samayena - catudīpamhi issaro
antalikkhacaro āsiṃ - cakkavatti mahabbalo. (11)
Vào lúc bấy giờ, ta là vị lãnh chúa ở bốn hòn đảo, là vị chuyển luân vương có năng lực lớn lao, di chuyển ở trên không trung.
[Loke acchariyaṃ disvā - abbhūtaṃ lomahaṃsanaṃ
upagantvāna vandiṃ so - sujātaṃ lokanāyakaṃ].[3] (12)
Sau khi chứng kiến điều kỳ diệu ở thế gian, (là việc) phi thường, khiến lông dựng đứng, ta đã đi đến và đảnh lễ đấng Lãnh Đạo Thế Gian Sujāta ấy.
Catudīpe mahārajjaṃ - ratane satta uttame
buddhe niyyādayitvāna - pabbajiṃ tassa santike. (13)
Sau khi đã dâng lên vương quốc rộng lớn gồm bốn hòn đảo và bảy vật báu tối thắng đến đức Phật, ta đã xuất gia trong sự chứng minh của vị ấy.
Ārāmikā janapade - uṭṭhānaṃ paṭipiṇḍiya
upanenti bhikkhusaṅghassa - paccayaṃ sayanāsanaṃ. (14)
Những người hộ tự ở trong xứ sở, sau khi gom góp phẩm vật đã đem lại đồ dùng thiết yếu, vật trải nằm lót ngồi, dâng lên hội chúng tỳ khưu.
Sopi maṃ tadā byākāsi - dasasahassamhi issaro
tiṃsakappasahassānaṃ - ayaṃ buddho bhavissati. (15)
Khi ấy, vị Chúa Tể trong mười ngàn thế giới cũng đã chú nguyện cho ta rằng: “Trong ba mươi ngàn kiếp, người này sẽ trở thành vị Phật.
Ahu kapilavhayā rammā - nikkhamitvā tathāgato
padhānaṃ padahitvāna - katvā dukkarakārikaṃ. (16a)
Sau khi rời khỏi (thành phố) xinh đẹp tên là Kapila, đức Như Lai ra sức nỗ lực và thực hiện hành động khó thực hành được (khổ hạnh).
Ajapālarukkhamūlasmiṃ - nisīditvā tathāgato
tattha pāyāsaṃ paggayha - nerañjaramupehiti.
Sau khi ngồi xuống ở cội cây của những người chăn dê, đức Như Lai nhận lấy món cơm sữa ở tại nơi ấy rồi đi đến Nerañjarā (Ni-liên-thiền).
Nerañjarāya tīramhi - pāyāsaṃ adi so jino
paṭiyattavaramaggena - bodhimūlamhi ehiti.
Ở tại bờ sông Nerañjarā, đấng Chiến Thắng ấy hưởng dụng món cơm sữa rồi đi đến cội cây Bồ Đề bằng đạo lộ cao quý đã được dọn sẵn.
Tato padakhiṇaṃ katvā - bodhimaṇḍaṃ anuttaraṃ
assattharukkhamūlamhi - bujjhissati mahāyaso.
Kế đó, sau khi nhiễu quanh khuôn viên của cội Bồ Đề tối thắng, vị có danh tiếng vĩ đại sẽ được giác ngộ ở tại cội cây Assattha.
Imassa janikā mātā - māyā nāma bhavissati
pitā suddhodano nāma - ayaṃ hessati gotamo.
Người mẹ sanh ra vị này sẽ có tên là Māyā. Người cha tên là Suddhodana. Vị này sẽ là Gotama.
Anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā
kolito upatisso ca - aggā hessanti sāvakā
ānando nāmupaṭṭhāko - upaṭṭhissatimaṃ jinaṃ.
Kolita và Upatissa không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh sẽ là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả tên là Ānanda sẽ phục vụ đấng Chiến Thắng này.
Khemā uppalavaṇṇā ca - aggā hessanti sāvikā
anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā.
Khemā và Uppalavaṇṇā sẽ là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu, không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh.
Bodhi tassa bhagavato - assatthoti pavuccati.
citto ca hatthāḷavako - aggā hessantupaṭṭhakā.
Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi tên là ‘Assattha.’ Citta và Haṭṭhāḷavaka sẽ là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu.
Nandamātā ca uttarā - aggā hessantupaṭṭhikā
āyu vassasataṃ tassa - gotamassa yasassino.
Nandamātā và Uttarā sẽ là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu. Tuổi thọ (vào thời) của vị Gotama có danh tiếng ấy là một trăm năm.”
Idaṃ sutvāna vacanaṃ - asamassa mahesino
āmoditā naramarū - buddhavījaṅkuro ayaṃ.
Sau khi nghe được lời nói này của bậc Đại Ẩn Sĩ không ai sánh bằng, chư thiên và nhân loại mừng rỡ (nghĩ rằng): “Vị này là chủng tử mầm mống của chư Phật.
Ukkuṭṭhisaddā vattanti - apphoṭenti hasanti ca
katañjalī namassanti - dasasahassī sadevakā.
Mười ngàn thế giới luôn cả chư thiên thốt lên những tiếng reo hò, vỗ tay, nở nụ cười, chắp tay cúi lạy (nói rằng):
Yadimassa lokanāthassa - virajjhissāma sāsanaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ.
“Nếu chúng tôi thất bại với lời giáo huấn của đấng Lãnh Đạo Thế Gian này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.
Yathā manussā nadiṃ tarantā - paṭititthaṃ virajjhiya
heṭṭhā titthaṃ gahetvāna - uttaranti mahānadiṃ.
Giống như những người đang băng ngang giòng sông không đạt được bến bờ đối diện, họ vượt qua giòng sông rộng lớn sau khi đạt được bến bờ ở bên dưới.
Evameva mayaṃ sabbe - yadi muñcāmimaṃ jinaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ. (16b)
Tương tợ y như thế, nếu tất cả chúng tôi lỡ dịp với đấng Chiến Thắng này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.”
Tassāpi vacanaṃ sutvā - bhiyyo hāsaṃ jane ahaṃ
adhiṭṭhahiṃ vattaṃ uggaṃ - dasapāramipūriyā. (17)
Nghe được lời nói của vị ấy, ta đã sanh khởi niềm hoan hỷ bội phần. Ta đã quyết định sự thực hành tột bực để làm tròn đủ sự toàn hảo về mười pháp.
Suttantaṃ vinayañcāpi - navaṅgasatthusāsanaṃ
sabbaṃ pariyāpuṇitvāna - sobhayiṃ jinasāsanaṃ. (18)
Sau khi học tập toàn bộ Kinh và luôn cả Luật tức là Giáo Pháp của bậc Đạo Sư gồm chín thể loại, ta đã làm rạng rỡ Giáo Pháp của đấng Chiến Thắng.
Tatthappamatto viharanto - brahmaṃ bhāvetvā bhāvanaṃ
abhiññāsu pāramiṃ gantvā - brahmalokamagañchihaṃ. (19)
Trong khi sống không xao lãng trong Giáo Pháp ấy, sau khi tu tập thiền Phạm Thiên và đạt đến sự toàn hảo trong các thắng trí, ta đã đi đến thế giới của Phạm Thiên.
Sumaṅgalaṃ nāma nagaraṃ - uggato nāma khattiyo
mātā pabhāvatī nāma - sujātassa mahesino. (20)
Thành phố có tên là Sumaṅgala, vị vua dòng sát-đế-lỵ tên là Uggata, người mẹ của vị Đại Ẩn Sĩ Sujāta tên là Pabhāvatī.
Navavassasahassāni - agāraṃ ajjhāvasi so
siri upasiri cando - tayo pāsādamuttamā. (21)
Vị ấy đã sống đời sống gia đình chín ngàn năm. Có ba tòa lâu đài tuyệt vời là Siri, Upasiri, và Canda.
Tevīsatisahassāni - nāriyo samalaṅkatā
sirinandā nāma nārī - upaseno nāma atrajo. (22)
Có hai mươi ba ngàn phụ nữ được trang điểm. Nữ nhân ấy (người vợ) tên là Sirinandā. Con trai tên là Upasena.
Nimitte caturo disvā - assayānena nikkhami
anūnanavamāsāni - padhānaṃ padahī jino. (23)
Sau khi nhìn thấy bốn điều báo hiệu, đấng Chiến Thắng đã ra đi bằng phương tiện ngựa và đã ra sức nỗ lực chín tháng không thiếu sót.
Brahmunā yācito santo - sujāto lokanāyako
vattacakko mahāvīro - sumaṅgaluyyānamuttame. (24)
Được đấng Phạm Thiên thỉnh cầu, vị Lãnh Đạo Thế Gian, đấng Đại Hùng Sujāta có bánh xe (Chánh Pháp) đã được chuyển vận ở công viên tuyệt vời Sumaṅgala.
Sudassano sudevo ca - ahesuṃ aggasāvakā
nārado nāmupaṭṭhāko - sujātassa mahesino. (25)
Sudassana và Sudeva đã là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả của bậc Đại Ẩn Sĩ Sujāta tên là Nārada.
Nāgā ca nāgasamānā ca - ahesuṃ aggasāvikā
bodhi tassa bhagavato - mahāveḷūti vuccati. (26)
Nāgā và Nāgasamānā đã là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu. Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi là Mahāveḷu (cây tre vĩ đại).
So ca rukkho ghanakkhandho - acchiddo hoti pattiko
uju vaṃso brahā hoti - dassaneyyo manoramo. (27)
Và cây tre ấy có thân đặc, không có bọng, rậm lá, là loại cây thẳng đuột, to lớn, đáng nhìn, xinh xắn.
Ekakkhandho pavaḍḍhitvā - tato sākhā ca bhijjati
yathā subandho morahattho - evaṃ sobhati so dumo. (28)
Giống cây ấy có một thân, khi đã phát triển thì được phân thành các nhánh từ thân ấy như là chùm lông đuôi của chim công được buộc chặt lại; giống cây ấy xinh đẹp như thế.
Na tassa kaṇṭhakā honti - nāpi chiddaṃ mahā ahu
vittiṇṇasākho aviraḷo - sandacchāyo manoramo. (29)
Không có các gai ở cây ấy và cũng không có lỗ bọng lớn, cành cây xòe rộng, không thưa thớt, bóng râm dày đặc, xinh xắn.
Sudatto ceva citto ca - ahesuṃ aggupaṭṭhakā
subhaddā ca padumā ca - ahesuṃ aggupaṭṭhikā. (30)
Sudatta và luôn cả Citta đã là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu. Subhaddā và Padumā đã là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu.
Paññāsaratano āsi - uccattanena so jino
sabbākāravarūpeto - sabbaguṇamupāgato. (31)
Với chiều cao năm mươi ratana (12 mét rưỡi), đấng Chiến Thắng ấy đạt được sự cao quý về mọi phương diện và thành tựu tất cả các đức hạnh.
Tassa pabhā asamasamā - niddhāvati samantato
appamāṇo atuliyo - upamehi anūpamo. (32)
Tương đương với các loại hào quang không thể sánh bằng, hào quang của vị ấy tỏa sáng xung quanh. Vị ấy là vô lượng, vô song, không giống như các vị tương tợ.
Navutivassasahassāni - āyu vijjati tāvade
tāvatā tiṭṭhamāno so - tāresi janataṃ bahuṃ. (33)
Tuổi thọ được biết là kéo dài đến chín mươi ngàn năm. Trong khi tồn tại đến chừng ấy, vị ấy đã giúp cho nhiều chúng sanh vượt qua.
Yathāpi sāgare ummi - gagane tārakā yathā
evaṃ tadā pāvacanaṃ - arahantehi cittakaṃ. (34)
Cũng giống như các làn sóng ở biển cả, giống như các vì sao ở bầu trời, tương tợ như thế, vào khi ấy lời tuyên thuyết (của đức Phật ấy) được tô điểm nhờ vào các vị A-la-hán.
Tevijjā chaḷabhiññāhi - balappattehi tādihi
samākulamidaṃ āsi - arahantehi tādibhi.[4]
Với các vị A-la-hán như thế ấy, (là các vị) đã thành tựu tam minh, sáu thắng trí, và năng lực như thế ấy, Giáo Pháp này đã được hưng thịnh.
So ca buddho asamasamo - guṇāni ca tāni atuliyāni
sabbaṃ samantarahitaṃ - nanu rittā sabbasaṅkhārāti. (35)
Đức Phật ấy, vị tương đương với các bậc không thể sánh bằng, và các đức hạnh vô song ấy, tất cả đều hoàn toàn biết mất, phải chăng tất cả các hành là trống không?
Sujāto jinavaro buddho - selārāmamhi nibbuto
tattheva cetiyo satthu - tīṇi gāvutamuggatoti. (36)
Đức Phật, đấng Chiến Thắng cao quý Sujāta đã Niết Bàn tại tu viện Sela. Ngôi bảo tháp được dựng lên cao ba gāvuta[5] dành cho bậc Đạo Sư ở ngay tại nơi ấy.
Sujātabuddhavaṃso dvādasamo.
Lịch sử đức Phật Sujāta là phần thứ mười hai.
--ooOoo--
TERASAMO PIYADASSIBUDDHAVAṂSO
XIII. LỊCH SỬ ĐỨC PHẬT PIYADASSĪ
***
[14]
Sujātassa aparena - sayambhū lokanāyako
durāsado asamasamo - piyadassī mahāyaso. (1)
Sau (đức Phật) Sujāta, đấng Lãnh Đạo Thế Gian Piyadassī là vị tự mình chứng ngộ, khó thể đạt đến, tương đương với các vị không thể sánh bằng, có danh tiếng vĩ đại.
Sopi buddho amitayaso - ādiccova virocati
nihantvāna tamaṃ sabbaṃ - dhammacakkaṃ pavattayi. (2)
Có danh tiếng vô hạn, đức Phật ấy cũng chiếu sáng tợ như mặt trời. Sau khi hủy diệt tất cả bóng tối, Ngài đã chuyển vận bánh xe Chánh Pháp.
Tassāpi atulatejassa - ahesuṃ abhisamayā tayo
koṭisatasahassānaṃ - paṭhamābhisamayo ahu. (3)
Đối với vị có oai lực vô song ấy, cũng đã có ba sự lãnh hội. Sự lãnh hội lần thứ nhất là của một trăm ngàn koṭi.
Sudassano devarājā - micchādiṭṭhimarocayi
tassa diṭṭhiṃ vinodento - satthā dhammamadesayi. (4)
Thiên Vương Sudassana đã thuận theo tà kiến. Trong khi xua tan tà kiến của vị ấy, bậc Đạo Sư đã thuyết giảng Chánh Pháp.
Janasannipāto atulo - mahā sannipatī tadā
navakoṭisahassānaṃ - dutiyābhisamayo ahu. (5)
Cuộc tụ hội của các hạng chúng sanh là vô song. Khi ấy, đám đông đã tụ hội lại. Đã có sự lãnh hội lần thứ nhì là của chín ngàn koṭi.
Yadā doṇamukhaṃ hatthiṃ - vineti narasārathi
asītikoṭisahassānaṃ - tatiyābhisamayo ahu. (6)
Khi ấy, bậc Điều Khiển nhân loại huấn luyện con voi Doṇamukha. Đã có sự lãnh hội lần thứ ba là của tám mươi ngàn koṭi.
Sannipātā tayo āsuṃ - tassāpi piyadassino
koṭisatasahassānaṃ - paṭhamo āsi samāgamo. (7)
Vị Piyadassī ấy cũng đã có ba lần tụ hội. Cuộc hội tụ thứ nhất là của một trăm ngàn koṭi vị.
Tato paraṃ navutikoṭī - samiṃsu ekato munī
tatiye sannipātamhi - asītikoṭiyo ahu. (8)
Sau đó vào lúc khác, chín mươi koṭi vị hiền triết đã hội họp chung lại với nhau. Ở cuộc hội tụ thứ ba, đã có tám mươi koṭi vị.
Ahantena samayena - kassapo nāma māṇavo
ajjhāyiko mantadharo - tiṇṇaṃ vedāna pāragū. (9)
Vào lúc bấy giờ, ta là người thanh niên bà-la-môn tên Kassapa, là vị trì tụng, nắm vững chú thuật, thành thạo ba bộ Vệ Đà.
Tassa dhammaṃ suṇitvāna - pasādaṃ janayiṃ ahaṃ
koṭisatasahassehi - saṅghārāmaṃ amāpayiṃ. (10)
Sau khi lắng nghe Giáo Pháp của vị (Phật) ấy, ta đã sanh khởi niềm tin. Với một trăm ngàn koṭi (đồng tiền) ta đã tạo lập tu viện cho hội chúng.
Tassa datvāna ārāmaṃ - haṭṭho saṃviggamānaso
saraṇe pañcasīle ca - daḷhaṃ katvā samādiyiṃ. (11)
Sau khi dâng cúng tu viện đến vị ấy, được vui mừng, có tâm trí phấn chấn, ta đã tạo lập sự vững chãi trong việc nương nhờ và đã thọ trì năm giới.
Sopi maṃ buddho byākāsi - saṅghamajjhe nisīdiya
aṭṭhārasakappasate - ayaṃ buddho bhavissati. (12)
Đức Phật ấy, ngồi giữa hội chúng, cũng đã chú nguyện cho ta rằng: “Trong mười tám trăm (một ngàn tám trăm) kiếp, người này sẽ trở thành vị Phật.
Ahu kapilavhayā rammā - nikkhamitvā tathāgato
padhānaṃ padahitvāna - katvā dukkarakārikaṃ. (13a)
Sau khi rời khỏi (thành phố) xinh đẹp tên là Kapila, đức Như Lai ra sức nỗ lực và thực hiện hành động khó thực hành được (khổ hạnh).
Ajapālarukkhamūlasmiṃ - nisīditvā tathāgato
tattha pāyāsaṃ paggayha - nerañjaramupehiti.
Sau khi ngồi xuống ở cội cây của những người chăn dê, đức Như Lai nhận lấy món cơm sữa ở tại nơi ấy rồi đi đến Nerañjarā (Ni-liên-thiền).
Nerañjarāya tīramhi - pāyāsaṃ adi so jino
paṭiyattavaramaggena - bodhimūlamhi ehiti.
Ở tại bờ sông Nerañjarā, đấng Chiến Thắng ấy hưởng dụng món cơm sữa rồi đi đến cội cây Bồ Đề bằng đạo lộ cao quý đã được dọn sẵn.
Tato padakhiṇaṃ katvā - bodhimaṇḍaṃ anuttaraṃ
assattharukkhamūlamhi - bujjhissati mahāyaso.
Kế đó, sau khi nhiễu quanh khuôn viên của cội Bồ Đề tối thắng, vị có danh tiếng vĩ đại sẽ được giác ngộ ở tại cội cây Assattha.
Imassa janikā mātā - māyā nāma bhavissati
pitā suddhodano nāma - ayaṃ hessati gotamo.
Người mẹ sanh ra vị này sẽ có tên là Māyā. Người cha tên là Suddhodana. Vị này sẽ là Gotama.
Anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā
kolito upatisso ca - aggā hessanti sāvakā
ānando nāmupaṭṭhāko - upaṭṭhissatimaṃ jinaṃ.
Kolita và Upatissa không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh sẽ là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả tên là Ānanda sẽ phục vụ đấng Chiến Thắng này.
Khemā uppalavaṇṇā ca - aggā hessanti sāvikā
anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā.
Khemā và Uppalavaṇṇā sẽ là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu, không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh.
Bodhi tassa bhagavato - assatthoti pavuccati.
citto ca hatthāḷavako - aggā hessantupaṭṭhakā.
Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi tên là ‘Assattha.’ Citta và Haṭṭhāḷavaka sẽ là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu.
Nandamātā ca uttarā - aggā hessantupaṭṭhikā
āyu vassasataṃ tassa - gotamassa yasassino.
Nandamātā và Uttarā sẽ là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu. Tuổi thọ (vào thời) của vị Gotama có danh tiếng ấy là một trăm năm.”
Idaṃ sutvāna vacanaṃ - asamassa mahesino
āmoditā naramarū - buddhavījaṅkuro ayaṃ.
Sau khi nghe được lời nói này của bậc Đại Ẩn Sĩ không ai sánh bằng, chư thiên và nhân loại mừng rỡ (nghĩ rằng): “Vị này là chủng tử mầm mống của chư Phật.”
Ukkuṭṭhisaddā vattanti - apphoṭenti hasanti ca
katañjalī namassanti - dasasahassī sadevakā.
Mười ngàn thế giới luôn cả chư thiên thốt lên những tiếng reo hò, vỗ tay, nở nụ cười, chắp tay cúi lạy (nói rằng):
Yadimassa lokanāthassa - virajjhissāma sāsanaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ.
“Nếu chúng tôi thất bại với lời giáo huấn của đấng Lãnh Đạo Thế Gian này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.
Yathā manussā nadiṃ tarantā - paṭititthaṃ virajjhiya
heṭṭhā titthaṃ gahetvāna - uttaranti mahānadiṃ.
Giống như những người đang băng ngang giòng sông không đạt được bến bờ đối diện, họ vượt qua giòng sông rộng lớn sau khi đạt được bến bờ ở bên dưới.
Evameva mayaṃ sabbe - yadi muñcāmimaṃ jinaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ. (13b)
Tương tợ y như thế, nếu tất cả chúng tôi lỡ dịp với đấng Chiến Thắng này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.”
Tassāpi vacanaṃ sutvā - bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ
uttariṃ vattamadhiṭṭhāsiṃ - dasapāramipūriyā. (14)
Nghe được lời nói của vị ấy, ta đã tăng thêm niềm tín tâm. Ta đã quyết định sự thực hành tối thắng để làm tròn đủ sự toàn hảo về mười pháp.
Sudhaññaṃ nāma nagaraṃ - sudatto nāma khattiyo
sucandā nāmā janikā - piyadassissa satthuno. (15)
Thành phố có tên là Sudhañña, vị vua dòng sát-đế-lỵ tên là Sudatta, người mẹ của đấng Đạo Sư Piyadassī tên là Sucandā.
Navavassasahassāni - agāraṃ ajjhāvasi so
sunimmalavimalagiriguhā - tayo pāsādamuttamā. (16)
Vị ấy đã sống đời sống gia đình trong chín ngàn năm. Có ba tòa lâu đài tuyệt vời là Sunimmala, Vimala, và Giriguhā.
Tettiṃsasahassāni - nāriyo samalaṅkatā
vimalā nāma sā nārī - kañcanāveḷa-atrajo. (17)
Có ba mươi ba ngàn phụ nữ được trang điểm. Nữ nhân ấy (người vợ) tên là Vimalā. Con trai là Kañcanāveḷa.
Nimitte caturo disvā - rathayānena nikkhami
chamāsaṃ padhānacāraṃ - acari purisuttamo. (18)
Sau khi nhìn thấy bốn điều báo hiệu, đấng Chiến Thắng đã ra đi bằng phương tiện xe. Bậc Tối Thượng Nhân đã thực hành sự nỗ lực sáu tháng.
Brahmunā yācito santo - piyadassiṃ mahāmuni
vattacakko mahāvīro - usabhuyyāne manorame. (19)
Được đấng Phạm Thiên thỉnh cầu, bậc Đại Hiền Triết, đấng Đại Hùng Piyadassī có bánh xe (Chánh Pháp) đã được chuyển vận tại công viên Usabha xinh đẹp.
Pālito sabbadassī ca - ahesuṃ aggasāvakā
sobhito nāmupaṭṭhāko - piyadassissa satthuno. (20)
Pālita và Sabbadassī đã là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả của đấng Đạo Sư Piyadassī tên là Sobhita.
Sujātā dhammadinnā ca - ahesuṃ aggasāvikā
bodhi tassa bhagavato - kakudhoti pavuccati. (21)
Sujātā và Dhammadinnā đã là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu. Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi tên là “Kakudha.”
Sandako dhammiko ceva - ahesuṃ aggupaṭṭhakā
visākhā dhammadinnā ca - ahesuṃ aggupaṭṭhikā. (22)
Sandaka và luôn cả Dhammika đã là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu. Visākhā và Dhammadinnā đã là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu.
Sopi buddho amitayaso - dvattiṃsavaralakkhaṇo
asītihatthamubbedho - sālarājāva dissati. (23)
Có danh tiếng vô hạn, với ba mươi hai tướng trạng cao quý, và chiều cao tám mươi cánh tay (40 mét),[6] đức Phật ấy được nhìn thấy như là cây Sālā chúa.
Aggiyā candasuriyānaṃ - natthi tādisikā pabhā
yathā ahu pabhā tassa - asamassa mahesino. (24)
Không có ánh sáng của ngọn lửa, của mặt trăng hay mặt trời, tương tợ như hào quang của bậc Đại Ẩn Sĩ không ai sánh bằng ấy.
Tassāpi devadevassa - āyu tāvattakā ahu
navutivassasahassāni - loke aṭṭhāsi cakkhumā. (25)
Tuổi thọ của vị ấy cũng kéo dài như là (tuổi thọ) của các hàng thiên nhân. Bậc Hữu Nhãn đã tồn tại ở thế gian chín mươi ngàn năm.
Sopi buddho asamasamo - gugānipi tāni atuliyāni
sabbaṃ samantarahitaṃ - nanu rittā sabbasaṅkhārāti. (26)
Đức Phật ấy, vị tương đương với các bậc không thể sánh bằng, luôn cả các đức hạnh vô song ấy, tất cả đều hoàn toàn biết mất, phải chăng tất cả các hành là trống không?
Piyadassī munivaro - assatthārāmamhi nibbuto
tattheva tassa jinathūpo - tīṇi yojanamuggatoti. (27)
Đấng Hiền Triết cao quý Piyadassī đã Niết Bàn tại tu viện Assattha. Ngôi bảo tháp của đấng Chiến Thắng dành cho vị ấy đã được dựng lên cao ba do-tuần ở ngay tại nơi ấy.
Piyadassibuddhavaṃso terasamo.
Lịch sử đức Phật Piyadassī là phần thứ mười ba.
--ooOoo--
CUDDASAMO ATTHADASSĪBUDDHAVAṂSO
XIV. LỊCH SỬ ĐỨC PHẬT ATTHADASSĪ
***
[15]
Tattheva maṇḍakappamhi - atthadassī mahāyaso
mahātamaṃ nihantvāna - patto sambodhimuttamaṃ. (1)
Cũng chính trong kiếp Maṇḍa ấy,[7] vị có danh tiếng lớn lao Atthadassī sau khi hủy diệt bóng đêm mịt mù đã đạt đến quả vị Toàn Giác tối thượng.
Brahmunā yācito santo - dhammacakkaṃ pavattayi
amatena tappayī lokaṃ - dasasahassī sadevakā. (2)
Được đấng Phạm Thiên thỉnh cầu, vị ấy đã chuyển vận bánh xe Chánh Pháp và đã làm hài lòng thế gian mười ngàn thế giới luôn cả chư thiên bằng sự Bất Tử.
Tassāpi lokanāthassa - ahesuṃ abhisamayā tayo
koṭisatasahassānaṃ - paṭhamābhisamayo ahu. (3)
Đối với đấng Lãnh Đạo Thế Gian ấy, cũng đã có ba sự lãnh hội. Sự lãnh hội lần thứ nhất là của một trăm ngàn koṭi.
Yadā buddho atthadassī - carati devacārikaṃ
koṭisatasahassānaṃ - dutiyābhisamayo ahu. (4)
Vào lúc đức Phật Atthadassī đi du hành ở cõi trời, đã có sự lãnh hội lần thứ nhì là của một trăm ngàn koṭi.
Punāparaṃ yadā buddho - desesi pitusantike
koṭisatasahassānaṃ - tatiyābhisamayo ahu. (5)
Vào dịp khác nữa, khi đức Phật thuyết giảng trong sự hiện diện của người cha, đã có sự lãnh hội lần thứ ba là của một trăm ngàn koṭi.
Sannipātā tayo āsuṃ - tassāpi ca mahesino
khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ - santacittāna tādinaṃ. (6)
Và bậc Đại Ẩn Sĩ ấy đã có ba lần tụ hội gồm các vị Lậu Tận không còn ô nhiễm, có tâm thanh tịnh như thế ấy.
Aṭṭhanavutisahassānaṃ - paṭhamo āsi samāgamo
aṭṭhāsītisahassānaṃ - dutiyo āsi samāgamo. (7)
Cuộc hội tụ thứ nhất là của chín mươi tám ngàn koṭi. Cuộc hội tụ thứ nhì là của tám mươi tám ngàn koṭi.
Aṭṭhasattatisahassānaṃ - tatiyo āsi samāgamo
anupādāvimuttānaṃ - vimalānaṃ mahesinaṃ. (8)
Cuộc hội tụ thứ ba là của bảy mươi tám ngàn koṭi (bảy trăm tám mươi tỷ) vị đại ẩn sĩ đã hoàn toàn giải thoát khỏi chấp thủ, không còn ô nhiễm.
Ahantena samayena - jaṭilo uggatāpano
susimo nāma nāmena - mahiyā seṭṭhasammato. (9)
Vào lúc bấy giờ, ta là vị đạo sĩ tóc bện có sự khổ hạnh cao tột tên là Susima, được xem là hạng nhất ở trên trái đất.
Dibbaṃ mandāravaṃ pupphaṃ - padumaṃ pārichattakaṃ
devalokā āharitvā - sambuddhaṃ abhipūjayiṃ. (10)
Sau khi mang lại từ thế giới chư thiên bông hoa mạn-đà-la, hoa sen, hoa san hô của cõi trời, ta đã cúng dường đến đấng Toàn Giác.
Sopi maṃ buddho byākāsi - atthadassī mahāmuni
aṭṭhārase kappasate - ayaṃ buddho bhavissati. (11)
Đức Phật ấy, bậc đại hiền triết Atthadassī, cũng đã chú nguyện cho ta rằng: “Trong mười tám trăm (một ngàn tám trăm) kiếp, người này sẽ trở thành vị Phật.
Ahu kapilavhayā rammā - nikkhamitvā tathāgato
padhānaṃ padahitvāna - katvā dukkarakārikaṃ. (12a)
Sau khi rời khỏi (thành phố) xinh đẹp tên là Kapila, đức Như Lai ra sức nỗ lực và thực hiện hành động khó thực hành được (khổ hạnh).
Ajapālarukkhamūlasmiṃ - nisīditvā tathāgato
tattha pāyāsaṃ paggayha - nerañjaramupehiti.
Sau khi ngồi xuống ở cội cây của những người chăn dê, đức Như Lai nhận lấy món cơm sữa ở tại nơi ấy rồi đi đến Nerañjarā (Ni-liên-thiền).
Nerañjarāya tīramhi - pāyāsaṃ adi so jino
paṭiyattavaramaggena - bodhimūlamhi ehiti.
Ở tại bờ sông Nerañjarā, đấng Chiến Thắng ấy hưởng dụng món cơm sữa rồi đi đến cội cây Bồ Đề bằng đạo lộ cao quý đã được dọn sẵn.
Tato padakhiṇaṃ katvā - bodhimaṇḍaṃ anuttaraṃ
assattharukkhamūlamhi - bujjhissati mahāyaso.
Kế đó, sau khi nhiễu quanh khuôn viên của cội Bồ Đề tối thắng, vị có danh tiếng vĩ đại sẽ được giác ngộ ở tại cội cây Assattha.
Imassa janikā mātā - māyā nāma bhavissati
pitā suddhodano nāma - ayaṃ hessati gotamo.
Người mẹ sanh ra vị này sẽ có tên là Māyā. Người cha tên là Suddhodana. Vị này sẽ là Gotama.
Anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā
kolito upatisso ca - aggā hessanti sāvakā
ānando nāmupaṭṭhāko - upaṭṭhissatimaṃ jinaṃ.
Kolita và Upatissa không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh sẽ là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả tên là Ānanda sẽ phục vụ đấng Chiến Thắng này.
Khemā uppalavaṇṇā ca - aggā hessanti sāvikā
anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā.
Khemā và Uppalavaṇṇā sẽ là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu, không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh.
Bodhi tassa bhagavato - assatthoti pavuccati.
citto ca hatthāḷavako - aggā hessantupaṭṭhakā.
Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi tên là ‘Assattha.’ Citta và Haṭṭhāḷavaka sẽ là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu.
Nandamātā ca uttarā - aggā hessantupaṭṭhikā
āyu vassasataṃ tassa - gotamassa yasassino.
Nandamātā và Uttarā sẽ là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu. Tuổi thọ (vào thời) của vị Gotama có danh tiếng ấy là một trăm năm.”
Idaṃ sutvāna vacanaṃ - asamassa mahesino
āmoditā naramarū - buddhavījaṅkuro ayaṃ.
Sau khi nghe được lời nói này của bậc Đại Ẩn Sĩ không ai sánh bằng, chư thiên và nhân loại mừng rỡ (nghĩ rằng): “Vị này là chủng tử mầm mống của chư Phật.”
Ukkuṭṭhisaddā vattanti - apphoṭenti hasanti ca
katañjalī namassanti - dasasahassī sadevakā.
Mười ngàn thế giới luôn cả chư thiên thốt lên những tiếng reo hò, vỗ tay, nở nụ cười, chắp tay cúi lạy (nói rằng):
Yadimassa lokanāthassa - virajjhissāma sāsanaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ.
“Nếu chúng tôi thất bại với lời giáo huấn của đấng Lãnh Đạo Thế Gian này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.
Yathā manussā nadiṃ tarantā - paṭititthaṃ virajjhiya
heṭṭhā titthaṃ gahetvāna - uttaranti mahānadiṃ.
Giống như những người đang băng ngang giòng sông không đạt được bến bờ đối diện, họ vượt qua giòng sông rộng lớn sau khi đạt được bến bờ ở bên dưới.
Evameva mayaṃ sabbe - yadi muñcāmimaṃ jinaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ. (12b)
Tương tợ y như thế, nếu tất cả chúng tôi lỡ dịp với đấng Chiến Thắng này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.”
Tassāpi vacanaṃ sutvā - tuṭṭho saṃviggamānaso
uttariṃ vattamadhiṭṭhāsiṃ - dasapāramipūriyā. (13)
Nghe được lời nói của vị ấy, được hoan hỷ, với tâm trí phấn chấn, ta đã quyết định sự thực hành tối thắng để làm tròn đủ sự toàn hảo về mười pháp.
Sobhaṇaṃ nāma nagaraṃ - sāgaro nāma khattiyo
sudassanā nāma janikā - atthadassissa mahesino. (14)
Thành phố có tên là Sobhaṇa, vị vua dòng sát-đế-lỵ tên là Sāgara, người mẹ của bậc Đại Ẩn Sĩ Atthadassī tên là Sudassanā.
Dasavassasahassāni - agāraṃ ajjhāvasi so
amaragisuragigiribāhanā - tayo pāsādamuttamā. (15)
Vị ấy đã sống đời sống gia đình mười ngàn năm. Có ba tòa lâu đài tuyệt vời là Amaragiri, Suragiri, và Giribāhana.
Tettiṃsatisahassāni - nāriyo samalaṅkatā
visākhā nāma sā nārī - selo nāmāsi atrajo. (16)
Có ba mươi ba ngàn phụ nữ được trang điểm. Nữ nhân ấy (người vợ) tên là Visākhā. Con trai tên là Sela.
Nimitte caturo disvā - assayānena nikkhami
anūna-aṭṭhamāsāni - padhānaṃ padahī jino. (17)
Sau khi nhìn thấy bốn điều báo hiệu, đấng Chiến Thắng đã ra đi bằng phương tiện ngựa và đã ra sức nỗ lực tám tháng không thiếu sót..
Brahmunā yācito santo - atthadassī mahāyaso
vattacakko mahāvīro - anomuyyāne narāsabho. (18)
Được đấng Phạm Thiên thỉnh cầu, vị có danh tiếng lớn lao, đấng Đại Hùng, bậc Nhân Ngưu Atthadassī có bánh xe (Chánh Pháp) đã được chuyển vận ở công viên Anoma.
Santo ca upasanto ca - ahesuṃ aggasāvakā
abhayo nāmupaṭṭhāko - atthadassissa mahesino. (19)
Santa và Upasanta đã là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả của bậc Đại Ẩn Sĩ Atthadassī tên là Abhaya.
Dhammā ceva sudhammā ca - ahesuṃ aggasāvikā
bodhi tassa bhagavato - campakoti pavuccati. (20)
Dhammā và luôn cả Sudhammā đã là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu. Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi tên là “Campaka.”
Nakulo ceva nisabho ca - ahesuṃ aggupaṭṭhakā
makilā ca sunandā ca - ahesuṃ aggupaṭṭhikā. (21)
Nakula và luôn cả Nisabha sẽ là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu. Makilā và Sunandā sẽ là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu.
Sopi buddho asamasamo - asītiratanamuggato
sobhati sālarājāva - uḷurājāva pūrito. (22)
Cao tám mươi ratana (20 mét), được vẹn toàn như là mặt trăng (chúa của các vì sao), đức Phật ấy, vị tương đương với các bậc không thể sánh bằng, sáng chói như là cây Sālā chúa.
Tassa pākaṭikā raṃsi - anekasatakoṭiyo
uddhaṃ adho dasadisā - pharanti yojanaṃ sadā. (23)
Hàng trăm koṭi (nhiều tỷ) hào quang tự nhiên[8] của vị ấy luôn luôn tỏa rộng một do-tuần ở khắp mười phương, bên trên và bên dưới.
Sopi buddho naravusabho - sabbasattuttamo muni
vassasatasahassāni - loke aṭṭhāsi cakkhumā. (24)
Đức Phật ấy, bậc Nhân Ngưu, đấng Hiền Triết tối thượng của tất cả chúng sanh, bậc Hữu Nhãn cũng đã tồn tại ở thế gian một trăm ngàn năm.
Atulaṃ dassetvā obhāsaṃ - virocetvā sadevake
sopi aniccataṃ patto - yathaggupādānasaṅkhayā. (25)
Sau khi thị hiện hào quang vô song và đã chiếu sáng thế gian luôn cả chư thiên, vị ấy cũng đạt đến hiện trạng vô thường tương tợ như ngọn lửa cạn nguồn nhiên liệu.
Atthadassī jinavaro - anomārāmamhi nibbuto
dhātuvitthārikaṃ āsi - tesu tesu padesatoti. (26)
Đấng Chiến Thắng cao quý Atthadassī đã Niết Bàn tại tu viện Anoma. Đã có sự phân tán xá-lợi từ xứ sở ấy đến khắp các nơi.
Atthadassibuddhavaṃso cuddasamo.
Lịch sử đức Phật Atthadassī là phần thứ mười bốn.
--ooOoo--
PAṆṆARASAMO DHAMMADASSIBUDDHAVAṂSO
XV. LỊCH SỬ ĐỨC PHẬT DHAMMADASSĪ
***
[16]
Tattheva maṇḍakappamhi - dhammadassī mahāyaso
tamandhakāraṃ vidhamitvā - atirocati sadevake. (1)
Cũng chính trong kiếp Maṇḍa ấy, vị có danh tiếng lớn lao Dhammadassī đã xua tan bóng đêm tăm tối và chiếu sáng thế gian luôn cả các cõi trời.
Tassāpi atulatejassa - dhammacakkappavattane
koṭisatasahassānaṃ - paṭhamābhisamayo ahu. (2)
Cũng trong việc chuyển vận bánh xe Chánh Pháp của vị có oai lực vô song ấy, đã có sự lãnh hội lần thứ nhất là của một trăm ngàn koṭi.
Yadā buddho dhammadassī - vinesi sañjayaṃ isī
tadā navutikoṭīnaṃ - dutiyābhisamayo ahu. (3)
Vào lúc đức Phật Dhammadassī hướng dẫn vị ẩn sĩ Sañjaya, khi ấy đã có sự lãnh hội lần thứ nhì là của chín chục koṭi.
Yadā sakko upagañchi - sapariso vināyakaṃ
tadā asītikoṭīnaṃ - tatiyābhisamayo ahu. (4)
Vào lúc (Thiên Vương) Sakka cùng với tùy tùng đi đến gặp bậc Hướng Đạo, khi ấy đã có sự lãnh hội lần thứ ba là của tám chục koṭi.
Tassāpi devadevassa - sannipātā tayo āsuṃ
khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ - santacittāna tādinaṃ. (5)
Đấng Thiên Nhân của chư thiên ấy cũng đã có ba lần tụ hội gồm các vị Lậu Tận không còn ô nhiễm, có tâm thanh tịnh như thế ấy.
Yadā buddho dhammadassī - saraṇe vassaṃ upāgami
tadā koṭisahassānaṃ - paṭhamo āsi samāgamo. (6)
Lúc đức Phật Dhammadassī vào mùa (an cư) mưa ở Saraṇa, khi ấy đã có cuộc hội tụ thứ nhất của một ngàn koṭi vị.
Punāparaṃ yadā buddho - devato eti mānusaṃ
tadāpi satakoṭīnaṃ - dutiyo āsi samāgamo. (7)
Vào lần khác nữa, lúc đức Phật từ cõi trời đi đến cõi nhân loại, khi ấy cũng đã có cuộc hội tụ thứ nhì của một trăm koṭi vị.
Punāparaṃ yadā buddho - pakāsesi dhute guṇe
tadā asītikoṭinaṃ - tatiyo āsi samāgamo. (8)
Vào lần khác nữa, lúc đức Phật giảng giải về các đức hạnh là các pháp đầu-đà, khi ấy đã có cuộc hội tụ thứ ba của tám mươi koṭi vị.
Ahantena samayena - sakko āsiṃ purindado
dibbagandhena mālena - turiyena abhipūjayiṃ. (9)
Vào lúc bấy giờ, ta là (Chúa Trời) Sakka, (có danh hiệu là) Purindada. Ta đã cúng dường hương thơm của cõi trời, tràng hoa, nhạc cụ (đến đức Phật).
Sopi maṃ tadā byākāsi - devamajjhe nisīdiya
aṭṭhārasakappasate - ayaṃ buddho bhavissati. (10)
Khi ấy, vị ấy ngồi ở giữa chư thiên cũng đã chú nguyện cho ta rằng: “Trong mười tám trăm (một ngàn tám trăm) kiếp, người này sẽ trở thành vị Phật.
Ahu kapilavhayā rammā - nikkhamitvā tathāgato
padhānaṃ padahitvāna - katvā dukkarakārikaṃ. (11a)
Sau khi rời khỏi (thành phố) xinh đẹp tên là Kapila, đức Như Lai ra sức nỗ lực và thực hiện hành động khó thực hành được (khổ hạnh).
Ajapālarukkhamūlasmiṃ - nisīditvā tathāgato
tattha pāyāsaṃ paggayha - nerañjaramupehiti.
Sau khi ngồi xuống ở cội cây của những người chăn dê, đức Như Lai nhận lấy món cơm sữa ở tại nơi ấy rồi đi đến Nerañjarā (Ni-liên-thiền).
Nerañjarāya tīramhi - pāyāsaṃ adi so jino
paṭiyattavaramaggena - bodhimūlamhi ehiti.
Ở tại bờ sông Nerañjarā, đấng Chiến Thắng ấy hưởng dụng món cơm sữa rồi đi đến cội cây Bồ Đề bằng đạo lộ cao quý đã được dọn sẵn.
Tato padakhiṇaṃ katvā - bodhimaṇḍaṃ anuttaraṃ
assattharukkhamūlamhi - bujjhissati mahāyaso.
Kế đó, sau khi nhiễu quanh khuôn viên của cội Bồ Đề tối thắng, vị có danh tiếng vĩ đại sẽ được giác ngộ ở tại cội cây Assattha.
Imassa janikā mātā - māyā nāma bhavissati
pitā suddhodano nāma - ayaṃ hessati gotamo.
Người mẹ sanh ra vị này sẽ có tên là Māyā. Người cha tên là Suddhodana. Vị này sẽ là Gotama.
Kolito upatisso ca - aggā hessanti sāvakā
anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā
ānando nāmupaṭṭhāko - upaṭṭhissatimaṃ jinaṃ.
Kolita và Upatissa không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh sẽ là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả tên là Ānanda sẽ phục vụ đấng Chiến Thắng này.
Khemā uppalavaṇṇā ca - aggā hessanti sāvikā
anāsavā vītarāgā - santacittā samāhitā.
Khemā và Uppalavaṇṇā sẽ là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu, không còn lậu hoặc, tham ái đã lìa, có tâm an tịnh và định tĩnh.
Bodhi tassa bhagavato - assatthoti pavuccati.
citto ca hatthāḷavako - aggā hessantupaṭṭhakā.
Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi tên là ‘Assattha.’ Citta và Haṭṭhāḷavaka sẽ là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu.
Nandamātā ca uttarā - aggā hessantupaṭṭhikā
āyu vassasataṃ tassa - gotamassa yasassino.
Nandamātā và Uttarā sẽ là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu. Tuổi thọ (vào thời) của vị Gotama có danh tiếng ấy là một trăm năm.”
Idaṃ sutvāna vacanaṃ - asamassa mahesino
āmoditā naramarū - buddhavījaṅkuro ayaṃ.
Sau khi nghe được lời nói này của bậc Đại Ẩn Sĩ không ai sánh bằng, chư thiên và nhân loại mừng rỡ (nghĩ rằng): “Vị này là chủng tử mầm mống của chư Phật.”
Ukkuṭṭhisaddā vattanti - apphoṭenti hasanti ca
katañjalī namassanti - dasasahassī sadevakā.
Mười ngàn thế giới luôn cả chư thiên thốt lên những tiếng reo hò, vỗ tay, nở nụ cười, chắp tay cúi lạy (nói rằng):
Yadimassa lokanāthassa - virajjhissāma sāsanaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ.
“Nếu chúng tôi thất bại với lời giáo huấn của đấng Lãnh Đạo Thế Gian này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.
Yathā manussā nadiṃ tarantā - paṭititthaṃ virajjhiya
heṭṭhā titthaṃ gahetvāna - uttaranti mahānadiṃ.
Giống như những người đang băng ngang giòng sông không đạt được bến bờ đối diện, họ vượt qua giòng sông rộng lớn sau khi đạt được bến bờ ở bên dưới.
Evameva mayaṃ sabbe - yadi muñcāmimaṃ jinaṃ
anāgatamhi addhāne - hessāma sammukhā imaṃ. (11b)
Tương tợ y như thế, nếu tất cả chúng tôi lỡ dịp với đấng Chiến Thắng này thì chúng tôi sẽ đối diện vị kia trong tương lai xa vời.”
Tassāpi vacanaṃ sutvā - bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ
uttariṃ vattamadhiṭṭhāsiṃ - dasapāramipūriyā. (12)
Nghe được lời nói của vị ấy, ta đã tăng thêm niềm tín tâm. Ta đã thực hiện sự nỗ lực tối thắng để làm tròn đủ sự toàn hảo về mười pháp.
Saraṇaṃ nāma nagaraṃ - saraṇo nāma khattiyo
sunandā nāma janikā - dhammadassissa satthuno. (13)
Thành phố có tên là Saraṇa, vị vua dòng sát-đế-lỵ tên là Saraṇa, người mẹ của bậc Đạo Sư Dhammadassī tên là Sunandā.
Aṭṭhavassasahassāni - agāraṃ ajjhāvasi so
arajo virajo sudassano - tayo pāsādamuttamā. (14)
Vị ấy đã sống đời sống gia đình tám ngàn năm. Có ba tòa lâu đài tuyệt vời là Araja, Viraja, và Sudassana.
Cattāḷīsasahassāni - nāriyo samalaṅkatā
vicikolī nāma nārī - atrajo puññavaḍḍhano. (15)
Có bốn mươi ngàn phụ nữ được trang điểm. Nữ nhân ấy (người vợ) tên là Vicikolī. Con trai tên là Puññavaḍḍhana.
Nimitte caturo disvā - pāsādenābhinikkhami
sattāhaṃ padhānacāraṃ - acari purisuttamo. (16)
Sau khi nhìn thấy bốn điều báo hiệu, bậc Tối Thượng Nhân đã ra đi bằng tòa lâu đài và đã thực hành hạnh nỗ lực bảy ngày.
Brahmunā yācito santo - dhammadassī narāsabho
vattacakko mahāvīro - migadāye naruttamo. (17)
Được đấng Phạm Thiên thỉnh cầu, bậc Nhân Ngưu, đấng Đại Hùng, vị Tối Thượng Nhân Dhammadassī có bánh xe (Chánh Pháp) đã được chuyển vận ở vườn nai.
Padumo phussadevo ca - ahesuṃ aggasāvakā
sudatto nāmupaṭṭhāko - dhammadassissa satthuno. (18)
Paduma và Phussadeva đã là (hai vị) Thinh Văn hàng đầu. Vị thị giả của bậc Đạo Sư Dhammadassī tên là Sudatta.
Khemā ca saccanāmā ca - ahesuṃ aggasāvikā
bodhi tassa bhagavato - timbajāloti vuccati. (19)
Khemā và Saccanāmā đã là (hai vị) nữ Thinh Văn hàng đầu. Cội cây Bồ Đề của đức Thế Tôn ấy được gọi là “Timbajāla.”
Subhaddo kaṭissaho ceva - ahesuṃ aggupaṭṭhakā
sāḷisā ca kaḷissā ca - ahesuṃ aggupaṭṭhikā. (20)
Subhadda và luôn cả Kaṭissaha sẽ là (hai) thí chủ hộ độ hàng đầu. Sāḷisā và Kaḷissā sẽ là (hai) nữ thí chủ hộ độ hàng đầu.
Sopi buddho asamasamo - asītihatthamuggato
atirocati tejena - dasasahassamhi dhātuyā. (21)
Cao tám mươi cánh tay (40 mét), đức Phật ấy, vị tương đương với các bậc không thể sánh bằng, nổi bật trong mười ngàn thế giới nhờ vào oai lực.
Suphullo sālarājāva - vijjuva gagane yathā
majjhanhikeva suriyo - evaṃ so upasobhatha. (22)
Tợ như cây Sālā chúa nở rộ bông, giống như tia sét ở trên bầu trời, như là mặt trời lúc chính ngọ, khi ấy vị ấy đã chiếu sáng như thế.
Tassāpi atulatejassa - samakaṃ āsi jīvitaṃ
vassasatasahassāni - loke aṭṭhāsi cakkhumā. (23)
Mạng sống (tuổi thọ) của vị có oai lực vô song ấy cũng tương tợ (như loài người), bậc Hữu Nhãn đã tồn tại ở thế gian một trăm ngàn năm.
Obhāsaṃ dassayitvāna - vimalaṃ katvāna sāsanaṃ
cavi candova gagane - nibbuto so sasāvakoti. (24)
Sau khi đã thị hiện hào quang và làm cho Giáo Pháp không còn ô nhiễm, vị ấy cùng với các Thinh Văn đã Niết Bàn tương tợ như mặt trăng đã lặn ở trên bầu trời.
Dhammadassī mahāvīro - kesārāmamhi nibbuto
tasseva sa thūpavaro - tīṇi yojanamuggatoti. (25)
Đấng Đại Hùng Dhammadassī đã Niết Bàn tại tu viện Kesa. Ngôi bảo tháp cao quý được dựng lên cao ba do-tuần dành cho chính vị ấy ở ngay tại nơi ấy.
Dhammadassibuddhavaṃso paṇṇarasamo.
Lịch sử đức Phật Dhammadassī là phần thứ mười lăm.
--ooOoo--
[1] Nghĩa là hào quang từ cơ thể của vị ấy tỏa sáng khuôn viên đường tròn bán kính một do-tuần.
[2] Kiếp Maṇḍa (maṇḍakappa) là kiếp có hai vị Phật xuất hiện. Trường hợp này là đức Phật Sumedha và đức Phật Sujāta.
[3] Tạng Thái Lan ghi đoạn này ở cước chú và có ghi xuất xứ là Tạng Anh, v.v...
[4] Tạng Anh không có câu này nên không ghi số thứ tự.
[5] Tương đương 12 km, 1 gāvuta là 4km (ND).
[6] 1 hattha (cánh tay) là 50 cm (ND).
[7] Maṇḍakappa là kiếp có hai vị Phật xuất hiện. Đúng ra phải gọi là varakappa vì kiếp này có đến ba vị Phật xuất hiện là Piyadassī, Atthadassī, và Dhammadassī. Chú giải chỉ nói: “Tuy nhiên, trong trường hợp này varakappa có ý nghĩa là maṇḍakappa.”
[8] Hào quang tỏa ra do trạng thái tự nhiên, không phải do nguyện lực của thiền định. Khi nào đức Thế Tôn muốn, khi ấy Ngài có thể phát ra hàng trăm ngàn koṭi hào quang ở trong mười ngàn thế giới
-ooOoo-
Ðầu trang | Mục lục | 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07
Chân thành cám ơn Tỳ khưu Indacanda đã gửi tặng bản vi tính (Bình Anson, 12-2005)
[Trở
về trang Thư Mục]
last updated: 02-01-2006